Ανακοίνωση των Losotras σχετικά με την διαφήμιση του Γερμανου

Και τα μυαλά στις μπάμιες!!

Διαφημίσεις, τύπος, σινεμά...Τα μέσα μαζικής επικοινωνίας τείνουν πολλές φορές να αναπαράγουν τα σεξιστικά στερεότυπα της εποχής μας και κάποιες φορές αναπαράγουν σεξιστικά στερεότυπα άλλων εποχών... που θα έπρεπε να είναι ξεπερασμένα. Και προσπαθούν να τα κάνουν να φαίνονται αστεία.. δεν είναι όμως ούτε ξεπερασμένα ούτε και αστεία... Η πρόσφατη διαφήμιση του Γερμανού, με τις περιβόητες μπάμιες, είναι μια από αυτές τις διαφημίσεις που αναπαράγουν το πρότυπο της γυναίκας νοικοκυράς: Η σύζυγος είναι το «συμπλήρωμα» του άνδρα-κουβαλητή κυρίαρχο αρσενικό, τον οποίο οφείλει να περιποιείται Ο άνδρας, ως “κουβαλητής”. έχει κάποιες “απαιτήσεις”, όπως το «συμπλήρωμά» του να μαγειρεύει το φαγητό που θέλει, αλλά έχει και μια φαντασίωση...Το «συμπλήρωμά» του να είναι χρηστικό και αναλώσιμο, σαν το κινητό του ας πούμε! Κι αν αυτό δεν συμβαίνει να μπορεί να επιστρέψει την σύζυγο κακή μαγείρισσα, ή γιατί όχι, να την διώξει με τις κλωτσιές αν του μαγειρεύει συνεχώς μπάμιες, όπως πολύ εύστοχα (μας έβγαλε το μάτι), συμπλήρωσε σε άρθρο του στα Νέα γνωστός συγγραφέας και να την γυρίσει πίσω στην οικογένεια της. Άρα η γυναίκα παρουσιάζεται διπλά υποταγμένη, διπλά ετεροκαθορισμένη. Από τη μια ανήκει στην οικογένειά της, η οποία με το γάμο την παραδίδει στο σύζυγο και ο οποίος αν δεν του κάνει το φαγητό που λαχτάρησε την επιστρέφει πίσω... Τι ωραία που αναπαράγεται με τόση συνέπεια το κλασικό στερεότυπο της έμφυλης εξουσιαστικής σχέσης μιας πατριαρχικής κοινωνία. ʽΑνδρας=αφεντικό. Γυναίκα=προϊόν. Όταν το επιστρέφει λέει στη μητέρα της (=κατάστημα;) και πόσο του κόστισε, προκειμένου να του τα ξεπληρώσει.

Με αυτόν τον τρόπο η γυναίκα επιβεβαιώνει το ρόλο του ασθενούς φύλου, καθώς παραμένει αμίλητη και σαστισμένη ανάμεσα στη μαμά και στο σύζυγο. Αυτό δεν μας προκαλεί εντύπωση καθώς η γυναικεία εικόνα στα ΜΜΕ και στη διαφήμιση συχνά προβάλλεται ως εικόνα υποταγής, σιωπής και παθητικότητας. Τα μηνύματα γυναικείας παθητικότητας και υποταγής μπορούν να εκφραστούν με τη στάση του γυναικείου σώματος, την έκφραση του προσώπου, τη θέση της γυναίκας στο χώρο σε σχέση με τον άνδρα που πιθανά συμμετέχει σε μια διαφήμιση. Όλες αυτές οι διεργασίες παρουσιάζουν το γυναικείο σώμα ως προβολή της επιθυμίας του άλλου, και επομένως το αντικειμενοποιούν, στερώντας από τη γυναίκα την ανθρώπινη υπόστασή της. Η αντικειμενοποίηση του γυναικείου σώματος είναι μια διαδικασία η οποία καθεαυτή αναπαράγει και επιτελεί την βίαιη έμφυλη συμπεριφορά.

Και όλα αυτά δεν θα τα λέγαμε, αν η διαφήμιση δεν αποτελούσε ένα παντοδύναμο εργαλείο: έχει τη δυνατότητα να επηρεάσει το ασυνείδητο ανθρώπων μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα. Κι ενώ πιστεύουμε ότι αν αγνοήσουμε τα μηνύματα που εκπέμπουν μένουμε ανεπηρέαστες, στην πραγματικότητα αυτά τα μηνύματα μέσα από την εικόνα επιδρούν καθοριστικά στις σκέψεις μας, στις επιλογές μας αλλά και στις συμπεριφορές μας. Πολλές φορές οι διαφημίσεις αναπαράγουν τα στερέοτυπα του διπόλου αρσενικό-θηλυκό και πολλές φορές αγνοούνται. Ωστόσο κάποιες φορές, μέσα σε όλη αυτή την καταιγίδα κάποιες/οι αντιδρούν. Αυτή ήταν μια από αυτές τις φορές. Ενώ όμως η πλειοψηφία των διανοούμενων και των δημοσιογράφων δεν έχει ξοδέψει ούτε τρεις γραμμές για να εκφράσει κάποια δυσφορία για αυτά, βρέθηκαν αρκετοί από αυτούς σε εφημερίδες και ραδιόφωνα και άλλα συναφή ενάντια σε κάποιες απλές κινήσεις διαμαρτυρίας. Αναπαράγοντας μάλιστα την ίδια υπεκφυγή, ότι τώρα πρέπει να ασχοληθούμε με πιο σημαντικά, όπως η ανεργία και το μνημόνιο, ότι οι αντιδράσεις είναι υπερβολικές, ότι τώρα όλα αυτά απλά δεν αφορούν την ελληνική κοινωνία.

O σεξισμός και η έμφυλη καταπίεση είναι προβλήματα πολυδιάστατα στην περίφημη ελληνική κοινωνία των 50 δολοφονημένων γυναικών από τους συντρόφους τους (ετησίως), των 4000 βιασμών (ετησίως πάλι), των έμφυλων διακρίσεων σε εργασία και εκπαίδευση (ακατάπαυστα). Το να χαρακτηρίζεις θέματα αυτού του τύπου ασήμαντα δεν είναι αστείο, είναι επικίνδυνο. Οπότε να απαγορευτεί η διαφήμιση από το ΕΣΡ; Είναι το ίδιο που κόβει διαρκώς ομοφυλόφιλα φιλιά. Η αντίδραση όμως των κοινωνικών ομάδων που θίγονται είναι αυτονόητη και αναγκαία. Μέσα από την αμφισβήτηση και των κυρίαρχων προτύπων αναδύεται το ελεύθερο άτομο. Η ελευθερία του λόγου, για την οποία τόσο πολύ κόπτονται οι υπερασπιστές της εν λόγω διαφήμισης, ή θα είναι καθολική ή δεν θα είναι. Όπως και η κοινωνική απελευθέρωση βαδίζει μέσα και από την σεξουαλική απελευθέρωση και την αποδέσμευση από δομές και καταπιεστικές ταυτότητες. ʽΆντε να δούμε τι θα μας μαγειρέψουν στη συνέχεια...




Losotras Ομάδα Αποδόμησης Φύλου