Απόσπασμα από το ''εθνικισμός και πολιτισμός''

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΡΙΤΟ ΤΟΜΟ ΤΟΥ ''ΕΘΝΙΚΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ'' ΤΟΥ

ΡΟΥΝΤΟΛΦ ΡΟΚΕΡ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΡΔΗΝ

Αναπάντητο επίσης παραμένει το ερώτημα εάν η εμφάνιση του ανθρώπινου είδους περιορίστηκε σε μια συγκεκριμένη περιοχή ή έλαβε χώρα, περίπου την ίδια χρονική περίοδο, σε διαφορετικά μέρη της γης.Με άλλα λόγια, μπορούμε το ίδιο ερώτημα να το θέσουμε ως εξής:το ανθρώπινο είδος προήλθε από τον ίδιο κλάδο και οι διαφορετικές φυλές δημιουργήθηκαν διαδοχικά από τις μετακινήσεις και από τις αλλαγές των εξωτερικών συνθηκών ζωής ή οι διαφορετικές φυλές δημιουργήθηκαν εξαρχής από διαφορετικούς κλάδους;Σήμερα οι περισσότεροι ερευνητές υποστηρίζουν τη θεωρία της μονογένησης, δηλαδή ότι το ανθρώπινο είδος προήρθε από μια πρωταρχική πηγή και ότι η διαφοροποίηση των φυλών εμφανίστηκε μόνον αργότερα υπό την επίδραση των μεταβολών του περιβάλλοντος.Ο Δαρβίνος υποστήριξε αυτή την άποψη όταν είπε:‘‘Όλες οι ανθρώπινες φυλές είναι τόσο πολύ συγγενείς μεταξύ τους όσο δεν είναι οι διάφορες οιογένειες των πιθήκων, έτσι που κλίνω προς την άποψη ότι κατάγονται από ένα και μόνον είδος’’.Αυτό που οδήγησε πολλούς διακεκριμένους επιστήμονες να υποστηρίζουν την ενότητα του ανθρώπινου είδους είναι κυρίως η δομή του ανθρώπινου σκελετού, που καθορίζει την όλη σωματική διάπλαση και που παρουσιάζει μία καταπληκτική ομοιότητα σε όλες τις φυλές.

(…)Για μεγάλο χρονικό διάστημα ήμασταν ικανοποιημένοι με τις τέσσερις φυλές του Λινναίου·κατόπιν, ο Μπλούμενμπαχ πρόσθεσε μια Πέμπτη και ο Μπυφόν μία έκτη·ακολούθησε αμέσως ο Πεσέλ με μία έβδομη και ο Αγκασίζ με μία όγδοη.Τελικά, ο Χαίκελ μίλησε για δώδεκα φυλές, ο Μόρτον για εικοσιδύο και ο Κράουφορντ για εξήντα,ένας αριθμός που λίγο αργότερα διπλασιάστηκε, έτσι που ένας τόσο σημαντικός ερευνητής όσο ο Λούσαν έφτασε να υποστηρίξει, και πολύ σωστά, ότι είναι το ίδιο αδύνατο να προσδιορίσουμε τον αριθμό των υπάρχουσων ανθρώπινων φυλών όσο είναι και ο προσδιορισμός του αριθμού των υπάρχουσων γλωσσών(...).Εάν ένας λευκός βορειοευρωπαίος τοποθετηθεί δίπλα σε ένα Νέγρο και ένα Μογγόλο, η διαφορά είναι ξεκάθαρη ακόμα και στο μη ειδικό.Αλλά εάν εξετάσουμε πολύ προσεκτικά τις αμέτρητες διαβαθμίσεις των τριών αυτών φυλών, θα φτάσουμε τελικά στο σημείο να μην μπορούμε να πούμε μετά βεβαιότητος που τελειώνει η μία φυλή και που αρχίζει η άλλη.(...)

Μόνον η ανθρωπότητα ως σύνολο αποτελεί μια βιολογική μονάδα, ένα είδος.Αυτό αποδεικνύεται κυρίως από την απεριόριστη ικανότητα για διασταυρώσεις που ενυπάρχει στο ανθρώπινο γένος.Κάθε σεξουαλική συνεύρεση μεταξύ ατόμων πολύ διαφορετικών φυλών είναι γόνιμη όπως επίσης και μεταξύ των απογόνων τους.Αυτό το φαινόμενο είναι ένα από τα ισχυρότερα επιχειρήματα υπέρ της κοινής καταγωγής του ανθρώπινου είδους.

Με την ανακάλυψη των αποκαλούμενων ομάδων αίματος, θεωρήθηκε αρχικά ότι το πρόβλημα της φυλής είχε επιλυθεί·αλλά και εδώ επίσης η απογοήτευση δεν άργησε να εμφανιστεί.Όταν ο Καρλ Λαντστάινερ κατάφερε να αποδείξει ότι οι άνθρωποι μπορεί να διακριθούν βάσει των τριών διαφορετικών ομάδων αίματος, στις οποίες ο Τζάνκσυ και ο Μος προσέθεσαν μία τέταρτη,θεωρήθηκε ότι αυτή η διαφορά του αίματος,ένα γεγονός υψίστης σημασίας, ιδιαιτέρως για την ιατρική επιστήμη, θα επαλήθευε την ύπαρξη των τεσσάρων πρωταρχικών φυλών.Αλλά σύντομα ανακαλύφθηκε ότι αυτές οι τέσσερις ομάδες αίματος υπάρχουν σε όλες τις φυλές,μολονότι η τρίτη ομάδα αίματος είναι σπάνια ανάμεσα στους Ινδιάνους της Αμερικής και τους Εσκιμώους.Πρώτα απ'όλα, αποδείχτηκε ότι ένας ξανθός δολιχοκέφαός Γερμανός, με όλα τα χαρακτηριστικα της Βόρειας φυλής, μπορεί να ανήκει στην ίδια ομάδα αίματος με ένα Νέγρο ή με έναν Κινέζο με αμυγδαλωτά μάτια.Πρόκειται αναμφιβόλως για ένα πολύ θλιβερό γεγονός για όλους αυτούς τους θεωρητικούς της φυλής που έχουν τόσο πολύ φλυαρήσει γύρω από ‘‘τη φωνή του αίματος’’.

Η πλειοψηφία των θεωρητικών της φυλής υποστηρίζει ότι τα αποκαλούμενα ‘‘φυλετικά χαρακτηριστικά’’ αποτελούν μία κληρονομιά δημιουργημένη από την ίδια τη φύση, ανεπηρέαστη από τις εξωτερικές συνθήκες της ζωής και μεταβιβαζόμενη αναλλοίωτη, υπό τον όρο ότι οι γονείς είναι φυλετικά συγγενείς.Ως εκ τούτου, το πεπρωμένο της φυλής είναι ένα πεπρωμένο του αίματος, από το οποίο κανείς δεν μπορεί να ξεφύγει.Λέγοντας φυλετικά χαρακτηριστικά, εννοούμε κυρίως τη μορφή του κρανίου, το χρώμα του δέρματος, το ιδιαίτερο είδος και το χρώμα των μαλλιών και των ματιών, το σχήμα της μύτης και το μέγεθος του σώματος.(...)

(...)Υπάρχει επίσης πλήθος επιβαιβεωμένων γεγονότων από τα οποία φαίνεται ότι τα φυσικά φυλετικά χαρακτηριστικά μπορεί να αλλάξουν από τις εξωτερικές συνθήκες της ζωής και αυτή η αλλαγή να κληρονομηθεί από τους απογόνους.Ο Φρήντριχ Χερτς, στο εξαίρετο έργο του Φυλή και Πολιτισμός, καταγράφει τα πειράματα με μαλάκια και έντομα δύο ερευνητών, του Σρέντερ και του Πίκτετ, οι οποίοι, διά της αλλαγής του περιβάλλοντος, πέτυχαν να αλλάξουν το ένστικτο της διατροφής, τον τρόπο αποθήκευσης των αυγών και της επώασης, το ένστικτο της αναπαραγωγής σε τόσο μεγάλο βαθμό που αυτές οι αλλαγές μεταβιβάζονταν κληρονομικώς, ακόμα και όταν αργότερα σταμάτησαν να υφίστανται οι τροποποιημένες συνθήκες του περιβάλλοντος.Τα πειράματα που ο Αμερικάνος μελετητής Τάουερ έκανε με τα κολεόπτερα του Κολοράντο είναι πασίγνωστα.Ο Τάουερ εξέθεσε τα έντομα σε χαμηλότερες θερμοκρασίες, και με αυτή και άλλες επιδράσεις που άσκησε πάνω τους κατάφερε να προκαλέσει μια αλλαγή σε κάποια χαρακτηριστικά, τα οποία επίσης κληρονομήθηκαν από τους απογόνους.

Ο Ε.Φάτερ αναφέρει τις εμπειρίες του Ρώσου ανθρωπολόγου Ιβανόβσκυ, κατά τη διάρκεια του τριετούς λιμού στη Ρωσία μετά τον πόλεμο.Ο Ιβανόβσκυ έκανε μετρήσεις 2.114 ατόμων, ανδρών και γυναικών, από τα πιο διαφορετικά μέρη της χώρας ανά έξι μήνες,έτσι που το κάθε άτομο εξετάστηκε συνολικά έξι φορές.Με αυτόν τον τρόπο, ανακάλυψε ότι η διατομή του σώματος μειώθηκε κατά 4 με 5 εκατοστά μέσο όρο, ότι μειώθηκαν η περιφέρεια, το μήκος και το πλάτος της κεφαλής και ότι άλλαξε ο κεφαλικός δείκτης.Συγκεκριμένα ο κεφαλικός δείκτης μειώθηκε στους Μεγαλορώσους, τους Λευκορώσους, τους Μικρορώσους, τους Σύριους, τους Μπασκίρους, τους Καλμούκους και τους Κιργίζιους·αντίθετα, αυξήθηκε στους Αρμένιους, τους Γεωργιανούς και τους Τατάρους της Κριμαίας.Παρομοίως, η αναλογία των βραχυκέφαλων μειώθηκε και ο ρινικός δείκτης έγινε μικρότερος.Σύμφωνα με τον Ιβανόβσκυ, ‘‘το αναλλοίωτο των ανθρωπολγικών τύπων είναι ένας μύθος’’.Η μεταβολή της διατροφής και του κλίματος, η έκθεση σε υψηλότερες θερμοκρασίες και σε περισσότερη υγρασία οδηγούν αναντίρρητα σε μεταβολές ορισμένων σωματικών χαρακτηριστικών.Έτσι, ο πασίγνωστος Αμερικανός ανθρωπολόγος Φράντς Μπόας μπόρεσε να αποδείξει ότι το σχήμα κρανίου των μεταναστών στην Αμερική παρουσίασε μια αξιοσημείωτη μεταβολή.Συγκεκριμένα, οι απόγονοι των βραχυκέφαλων Εβραίων της Ανατολής έγιναν δολιχοκέφαλοι, ενώ οι απόγονοι των δολιχοκέφαλων Σικελών έγιναν βραχυκέφαλοι, δηλαδή το κρανίο τείνει να προσλάβει ένα σχήμα μεσαίων διαστάσεων.Αυτά τα αποτελέσματα είναι πολύ σημαντικά, επειδή έχουν να κάνουν με τη μεταβολή σωματικών χαρακτηριστικών που μπορεί να εξηγηθεί μόνο από εξωτερικές επιδράσεις πάνω στην αποκαλούμενη ‘‘κληρονομική καθαρότητα της φυλής’’.(...)